மிகப்பெரிய ராஜசூய யாகம்.
புத்திர காமதேனு யாகம் செய்யும் போது முதலில் பசுவை முன்னிறுத்தி கோமாதா பூஜையை செய்த பிறகு தான் யாக வேள்விக்கான வேலைகளை செய்வது வழக்கமாக இருந்து வருகிறது.
ஒரு யாகத்தீ எரிய விடும் போது, அக்னி தேவன் வந்து விசேஷ பாகங்களைப் பெற்றுக்கொள்கிறான்.
மகாவிஷ்ணு அதற்கு பலம் சேர்க்கிறார். பிரம்மா ஆசார்யனாக அமர்ந்து அக்னி குண்டத்தை கவனிக்கிறார்.
பிரம்மாதி தேவர்களும் இந்திரனும் தங்களது படைகளோடு எழுந்தருள்கிறார்கள்.
கலைவாணியும், மகாலட்சுமியும் கலசம் மற்றும் தீப வடிவத்தில் அங்கே அமர்ந்து விடுகிறார்கள்.
நான்கு வேதங்களும் அந்தணர் வடிவில் வந்து வேத மந்திரங்களை முழங்கிட தேவர்களில் ஒரு சிலர் (பந்துக்களாக) சொந்தங்களாக வந்து நிற்கிறார்கள்.
இவர்கள் அனைவரையும் யாக காலங்களின் போது ஒரே சமயத்தில் அழைத்து வரும் வல்லமை படைத்ததாக
பசு விளங்குவதால், அதன் பயன்பாடு யாக காலங்களில் முக்கியத்துவம் வாய்ந்ததாக கருதப்படுகிறது.
பால், தயிர், நெய், வெண்ணெய், கோமயம், கோ ஜலம் ஆகிய பொருட்கள் யாகத்தீயில் இடும்போது அக்னி தேவன் மகிழ்ச்சி அடைகிறார்.
பசுவை வணங்கி யாகம் செய்வதால் உலகம் சிறப்படைகிறது.
பல பிறவிகளில் நாம் சேர்த்து வைத்துள்ள பாவம் நீங்கும்.
அகால துர்மரணங்கள், விஷ ஜந்துக்களால் உண்டாகும் அபாயம் அணுகாது.
கொடிய நோய்க்கிருமிகள் இல்லத்தை விட்டுப்போகும். காலத்தில் மழை பெய்து நாட்டில் நலம் விளையும்.
